Pam mae hynny wedi codi?
Beth yw'r goblygiadau?
Hyn sydd gennym yw llai o bwerau a oedd gennym cynt ac mae yn Dibrisio
Datganoli.
Ym mis Gorffennaf 2014 gofynywyd am i’r Uchel Lys benderfynni’r ffin rheng audurdod deddfwrthiaethol y Cynulliad yng Ngaerdydd ac awdurdod y Senedd yn San Steffan.
Y mater gerbron oedd dymuniad y Cynulliad i basio deddfwriaeth oedd yn gosod cyfraddeau cyflogi gweithwyr amaethyddol yng
Nghymru.
Dadl Twrne Cyffredin ar y pryd ar ran llywodraeth
San Steffan oedd mae mater clasurol o gyflogaeth oedd hwn.
Penderfynodd y Goruchaf Lys yn unfrydol i’r
gwrthwyneb gan ddweud pa le bynnag yn yr unrhyw ugain maes sydd wedi eu
datganoli (yn ôl Deddf Llywodraeth Cymru 2006 ) ble dangosir y bwriad o
drosglwyddo darnau helaeth o awdurdod i Gymru yna yn yr amgylchiadau hynny
mae’r gyfraith yn derbyn bod y cyfan wedi’i throsglwyddo o’r maes hynny ond i’r
graddau mae hynny o eiriau penodol yn neilltuo i unrhyw bŵer arbennig.
Disgrifiad y Goruwch Lys oedd fod yna ‘silent transfer’.
Yr oedd y penderfyniad hen yn seisemic ei
effeithiau :-
- ‘roedd yn glir bod tiriogaethau eang o awdurdod wedi eu
trosglwyddo i Gymru hebi neb sylweddoli hyn;
a hefyd
- bod yna yn ychwanegol amryw o amgylchiadau na ellid ddweud a oedd
trosglwyddiad wedi cymeryd lle neu peidio.
Y mae darpariaethau Mesur Cymru felly yn
deilliaw yn uniongyrchol o’r sefyllfa gyfansoddiadol hon.
Ymateb y LLywodraeth a’r Ysgrifennydd Gwladol
yw cyfyngu yn llym ar y pwerau sy gan y Cynulliad ac o ganlyniad felly yn sgil Mesur
Cymru mae yn lleihau ar awdurdod deddfwyrieithol y Cynulliad.
I ba raddau ni
allaf ddweued pin a’i hyd at 10 y cant neu at 30 y cant o’r sefyllfa bresennol,
ond yn sicr fydd yn sylweddol iawn.
Felly, yr irony ydy, nad yw'r hyn a gynigir
yn Mesur Cymru yn enghraifft o ddatganoli pellach ond yn hytrach yn ymhlygiad
llachar o ddibrisio a glanweithio holl egwyddor datganoli